moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Gen. Stefan Bałuk – stuletni cichociemny

O wolną Polskę walczył podczas kampanii wrześniowej 1939 roku. Po ucieczce z sowieckiej niewoli jako cichociemny wrócił do okupowanej ojczyzny. Służył w Armii Krajowej i walczył w Powstaniu Warszawskim. Gen. bryg. Stefan Bałuk ps. „Starba” kończy dzisiaj 100 lat.


Generał brygady w stanie spoczynku Stefan Bałuk ps. „Starba” mieszka na warszawskim Żoliborzu. Stan zdrowia nie pozwala mu niestety na huczne świętowanie setnej rocznicy urodzin. Kilku gości do niego jednak przyjedzie. Z życzeniami do jubilata wybiera się m.in. dowódca jednostki GROM pułkownik Piotr Gąsał. To właśnie GROM dziedziczy tradycje cichociemnych – elitarnej formacji w historii naszej armii.

Generał Stefan Bałuk (pseudonimy: „Starba”, „Michał Bałucki”, „Kubuś”, „Michał Zawistowski”) urodził się 15 stycznia 1914 roku w Warszawie. Gdy wybuchła II wojna światowa, studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. 6 września 1939 roku na ochotnika zgłosił się do 9 Batalionu Pancernego w Lublinie (później przekształconego w Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej). Z tą jednostką wycofywał się na wschód. Podczas próby przedostania się na Węgry został aresztowany przez Sowietów. Uciekł z niewoli i ostatecznie w grudniu 1939 roku dotarł do Francji. Zasilił szeregi formowanej tam 10 Brygady Kawalerii Pancernej płk. Maczka, a później 10 Pułku Strzelców Konnych.

Trzy lata później, już w Wielkiej Brytanii, postanowił wrócić do okupowanej Polski. Przeszedł szkolenie wywiadowczo-dywersyjne cichociemnych w szkole wywiadu w Glasgow i otrzymał stopień podporucznika. – Najważniejszą naszą bronią było wszechstronne wyszkolenie. Uczyliśmy się nie tylko posługiwać różnymi rodzajami broni. Sam uczestniczyłem w warsztatach ślusarskich – wspominał kilka lat temu generał podczas jednego ze spotkań w Muzeum Powstania Warszawskiego.

W nocy z 9 na 10 kwietnia 1944 roku został zrzucony na spadochronie na teren okupowanej Polski. W stolicy działał w konspiracji w Wydziale Legalizacji Komendy Głównej Armii Krajowej. Zajmował się tam m.in. fałszowaniem dokumentów i wywiadem. Tuż przed wybuchem powstania warszawskiego sfotografował umocnienia niemieckie w mieście.

W czasie powstania walczył w plutonie „Agaton” batalionu „Pięść”, a później w oddziale osłonowym Komendy Głównej AK. Dzięki jego służbie udało się nawiązać łączność między odciętymi od siebie rejonami walk. Brał m.in. udział w akcji na Dworcu Gdańskim z 21 na 22 sierpnia. Po nieudanej akcji kanałami wrócił na Stare Miasto, a potem przeszedł do Śródmieścia, by przekazać meldunki dowódcy Grupy Północ płk. Karola Ziemskiego (ps. „Wachnowski”) do generała Tadeusza Bora-Komorowskiego. Za ten czyn został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy.

Po upadku powstania był internowany w oflagu Gross-Born. Uciekł stamtąd w styczniu 1945 roku i wrócił do Warszawy. Działał w antykomunistycznym ruchu oporu. Został aresztowany przez siły bezpieczeństwa i za służbę w AK skazany na dwa lata więzienia. W 1947 roku po ogłoszonej amnestii opuścił areszt.

Przez kilka lat pracował jako taksówkarz, a później zawodowo zajął się fotografią. Od 1952 roku pracował dla Centralnej Agencji Fotograficznej. Gen. Bałuk ma na swoim koncie wiele wystaw zdjęciowych, jest też autorem albumów historycznych i krajoznawczych oraz książek, m.in.: „Wspomnienia Spadochroniarza”, ,,Byłem cichociemnym". Uważa się, że jest jednym z najlepszych powstańczych fotoreporterów, na zdjęciach dokumentował m.in. mieszkańców walczącej stolicy. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików.

W 1999 roku został awansowany do stopnia podpułkownika rezerwy, a siedem lat później do stopnia generała brygady w stanie spoczynku. Jest honorowym obywatelem Warszawy i Tuszowa Narodowego. Od 2010 roku pełni obowiązki kanclerza Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. W ubiegłym roku między innymi z jego inicjatywy w Warszawie stanął pomnik Cichociemnych.

O setnych urodzinach gen. Stefana Bałuka pamiętają także pracownicy Muzeum Powstania Warszawskiego, które od kilku dni prowadzi akcję „Dziękuję za wolność”. W tramwajach i autobusach wyświetlane są spoty zachęcające do złożenia życzeń jubilatowi. O włączenie się do akcji proszą muzycy, sportowcy i artyści, m.in. medalistka olimpijska Zofia Klepacka oraz artysta plastyk Przemek Trust Truściński.


Jak złożyć życzenia? Wystarczy wejść na stronę internetową muzeum (fanpage MPW >), pobrać grafikę, wydrukować, a następnie zrobić sobie z nią zdjęcie i zamieścić w sieci za pomocą specjalnej aplikacji. Z propozycji muzeum skorzystało już wiele osób, m.in. dowódca i operatorzy jednostki GROM, dziennikarze z Informacyjnej Agencji Radiowej oraz Paweł Ukielski, zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego. Jutro muzeum podliczy, ile osób w internecie złożyło życzenia stulatkowi.

Dzisiaj po południu na ulicach Warszawy do składania życzeń zachęcać będą wolontariusze z muzeum Powstania Warszawskiego. – Od godziny 17 życzenia od mieszkańców stolicy dla legendarnego cichociemnego wyświetlane będą też na wieżowcu Marriott w Warszawie – mówi Anna Kotonowicz, rzeczniczka muzeum.

Magdalena Kowalska-Sendek

autor zdjęć: Maciej Nędzyński/DPI MON

dodaj komentarz

komentarze

~Pedro Bossak
1389978060
Z całym szacunkiem DZIEKUJE ZA WOLNOŚĆ PANIE GENERALE... ale gapa do góry nogami na mundurze;/
1E-73-B7-09

Zapomniana historia w Hohenfels
 
Wojna w boksie
Walka w półcieniu
Medale za biegówki i skeleton
Pilnujemy bezpieczeństwa na Bałtyku
Następca amunicji 5,56 mm
Wojsko podsumowało 2024 rok
Mikrodrony nad poligonem
Natychmiastowa reakcja polskich myśliwców
Nie żyje Juliusz Kulesza „Julek”
Invictus Games. Zawody inne niż wszystkie
What Can Europe Do?
Nowelizacja prawa lotniczego – MON chce listy wysokich budynków
Śmierć zagończyka
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Marynarze i komandosi zwalczają dywersję na morzu
Jak działają sojusznicy
Przez uchylone okno
Pete Hegseth: Mamy podobny etos wojownika
Eurokorpus na czele grupy bojowej UE
Świeże siły w Jasionce
Na „nieludzką ziemię”
Dobre starty lekkoatletów CWZS-u w hali
Siedząc na krawędzi
Wspólna misja – bezpieczeństwo
Rusza program „Szpital Przyjazny Wojsku”
Europa chce wydawać na obronność więcej i… racjonalniej
AI pod kontrolą
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
11 lat walki o zdrowie. Pomóżmy Antosi rozwijać się lepiej
Wojsko szkoli z zarządzania kryzysowego
„Brave Band ‘25” na półmetku
Zmiany w zadaniach korpusu czy kontynuacja?
Ostatnie szlify na „Wodniku”
Najważniejsze dni od wielu miesięcy
Cel: odbudować i być gotowym na zagrożenia
Pamięci żołnierzy AK
Parośla – laboratorium zbrodni
Polska oferta zbrojeniowa dla Ukrainy
Koreański koncern zaprzecza medialnym doniesieniom
Koniec zimowych zmagań Polaków na Invictus Games
Jałta. Symbol zdrady
Bałtyk pod strażą
Jakie podwyżki dla żołnierzy?
Znaki do zmiany. Ze względu na tradycję i bezpieczeństwo
Pierwsza potyczka w wojnie polsko-bolszewickiej
Początek zmagań na Invictus Games
Posłowie o wojskach medycznych
Oni już wygrali
Niepokonani!
Trzy tysiące Piorunów ze Skarżyska-Kamiennej
„Aleo Mout”, czyli odzyskać miasto
„Feniks” z pomocą dla… przedszkolaków
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Opanować miasto wspólnymi siłami
Bezpieczeństwo jest najważniejsze
Polska nie zawiesza współpracy z Koreą Południową
Sprzęt US Army pod opieką Polaków
Szef Pentagonu: Polska wzorem dla innych
Fenomen podziemnej armii
Great Game of Interests
Szef Pentagonu w Europie
Negocjacje czas zacząć

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO